De ondernemingsbemiddeling in de nieuwe insolventiewetgeving die van kracht wordt op 1 september 2023

(omzetting van de herstructureringsrichtlijn)

Het huidige artikel XX.36. § 1, WER biedt een onderneming in moeilijkheden de mogelijkheid om de voorzitter van de ondernemingsrechtbank of de kamer voor ondernemingen in moeilijkheden een ondernemingsbemiddelaar te laten aanstellen, om de reorganisatie van het geheel of een gedeelte van haar activa of activiteiten te vergemakkelijken.

De opdracht van de ondernemingsbemiddelaar strekt, zowel buiten als in voorkomend geval binnen het kader van een procedure van gerechtelijke reorganisatie, tot de voorbereiding en de bevordering van hetzij het afsluiten van een minnelijk akkoord, overeenkomstig de artikelen XX.37 of XX.65, hetzij het verkrijgen van het akkoord van de schuldeisers over een reorganisatieplan, overeenkomstig de artikelen XX.67 tot XX.75, hetzij de overdracht onder gerechtelijk gezag, aan een of meerdere derden, van het geheel of een gedeelte van de activa of van activiteiten, overeenkomstig de artikelen XX.84 en XX.85.

In 2019 heeft de Europese Unie een richtlijn uitgevaardigd voor de harmonisatie van de wetgevingen betreffende de herstructurering van ondernemingen in moeilijkheden. België zet deze dagen met veel vertraging die richtlijn om in de nationale wetgeving en voert tegelijkertijd ook enkele andere wijzigingen door, onder meer om onze wetgeving te doen overeenstemmen met de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie. De nieuwe wet zal in werking treden op 1 september 2023.

Ook de ondernemingsbemiddeling is onderhevig aan wijziging. De benaming “ondernemingsbemiddeling” blijft behouden en wordt de title van een afdeling van Boek XX WER, maar de benaming “herstructureringsdeskundige” komt in de plaats van “ondernemingsbemiddelaar”.

Boek XX WER (onze insolventiewetgeving) vermeldt een aantal functionarissen, die allen gerechtsmandatarissen zijn, maar waarvan de opdrachten voor de ene categorie gericht zijn op de reorganisatie van de onderneming en voor de andere categorie op de vereffening van de onderneming. De eerste categorie krijgt als benaming “herstructureringsdeskundigen”, de tweede categorie “vereffeningsdeskundigen”.  De terminologie sluit aan bij de Europese terminologie die dit onderscheid maakt en deze termen ook gebruikt. Reorganiseren of vereffenen zijn verschillende taken. Om elk misverstand te vermijden wordt de term “vereffeningsdeskundige” gebruikt om het Europees concept “insolventiefunctionaris” weer te geven. Dit concept – dat ruimer is dan dat van curator dat alleen betrekking heeft op faillissementen – is de tegenpool van het concept “herstructureringsdeskundige”.

De rechtbank kan herstructureringsdeskundigen inzetten voor diverse opdrachten waaronder die van ondernemingsbemiddeling.

Het nieuwe nog in werking te treden artikel XX.29/2 WER voorziet dat de Kamer voor Ondernemingen in moeilijkheden een herstructureringsdeskundige kan aanstellen op verzoek van de schuldenaar om het herstel van de onderneming te vergemakkelijken.

De kamer voor ondernemingen in moeilijkheden bepaalt bij beschikking gewezen in raadkamer de inhoud en de duur van de opdracht van de herstructureringsdeskundige. De beslissing over de aanstelling van een herstructureringsdeskundige, die de opdracht van de bemiddelaar bepaalt, evenals diens verslagen zijn vertrouwelijk. Derden kunnen slechts kennisnemen van de verslagen van de herstructureringsdeskundige met instemming van de schuldenaar.

Een dergelijke deskundige die onafhankelijk optreedt, laat toe een schikking te faciliteren met de schuldeisers. De herstructureringsdeskundige herneemt hier de taak die eerder was toegekend aan de ondernemingsbemiddelaar. De ondernemingsbemiddeling zal voortaan deel uitmaken van de kerntaken van de herstructureringsdeskundige. De taak van bemiddeling zal verscheidene facetten hebben, zowel in een vroeg stadium van preventie als in een later stadium (bv. hulp bij de samenstelling van categorieën).